Μωϋσής και Νικόλαος Κρήτσκη

ΜΩΫΣΗΣ ΚΑΙ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΡΗΤΣΚΗ

Α δελφοί οι οποίοι αναδείχτηκαν στην Ρωσία. Ο Μωϋσής πήγε νέος εκεί και σταδιοδρομώντας στο εμπόριο εξελίχθηκε τελικά σε μεγάλο γαιοκτήμονα. Ο Νικόλαος αγόρασε κι΄ αυτός κτήματα στην Κριμαία όπου είχε εγκατασταθεί αφού υπηρέτησε σαν αντιναύαρχος του Ρωσικού στόλου. Γι΄ αυτόν μάλιστα λέγεται ότι υπήρξε διακεκριμένος ναυτικός και ότι με επιδέξιους χειρισμούς στην Μαύρη Θάλασσα έσωσε τον αυτοκράτορα της Ρωσίας από βέβαιη αιχμαλωσία ριψοκινδυνεύοντας την ίδια του την ζωή. Η επίδειξη αυτή πνεύματος αυτοθυσίας και πλήρους αφοσίωσης του εξασφάλισαν την εύνοια του Τσάρου.

Ο Μωϋσής (1759-1819) έκτισε στην συνοικία της Αγίας Κυριακής στην Ζαγορά το Κρήτσκειο Σχολείο προικοδοτώντας το με σημαντικά κεφάλαια για να αμοίβονται οι δάσκαλοι και για να παρέχονται υποτροφίες σε πτωχούς μαθητές. Επίσης με την διαθήκη του ορίζει να κατατεθούν στην Βιβλιοθήκη Ζαγοράς τα ελληνικά χειρόγραφα του Αρχιεπισκόπου Αστραχάν Νικηφόρου Θεοτόκη καθώς και τα βιβλία της ατομικής του βιβλιοθήκης. Πάρα πολλές επίσης ήταν οι δωρεές του στον Ελληνισμό της Ρωσίας.

Ο Νικόλαος άφησε στην Ελληνική Κυβέρνηση 100.000 ρούβλια για να σπουδάζουν κάθε χρόνο πέντε νέοι, ένας από την Πελοπόννησο, ένας από την 'Υδρα, ένας από τις Σπέτσες και δύο από την Ζαγορά.